Montessori Eğitimi Nedir ve Etkinlikleri Nelerdir?

Kadın ellinin değdiği her şeyin değiştiğinin en güzel örneğidir, Maria Montessori. Peki kimdir Maria Montessori? Aslen İtalyan olan ve tıp doktorluğu sıfatının yanı sıra çocuk psikolojisi alanında çok önemli çalışmalara imza atmış uzman bir pedagogdur. Çocukların ruhsal ve bedensel gelişimlerinin doğru bir eğitim ile desteklenmesi gerektiğini savunan Maria Montessori, kendi adını taşıyan bir eğitim sistemi geliştirilmiştir. Bu eğitim sistemi, anne babanın ya da eğitmenin beklentileri veya istekleri doğrultusunda şekil almıyor. Esas odak noktası, çocuğun istekleri, nelerden hoşlandığı, yapmaktan keyif aldığı şeyler nelerdir, özel ilgi alanları üzerine çalışmaların yapıldığı eğitim sistemi tam olarak Montessori nedir ? Sorusunun kısa bir özetidir.

Her çocuk özeldir ve her biri birbirinden farklıdır ve her biri ayrı bir yeteneği içinde barındırıyor. Önemli olan içlerinde bulunan yeteneği iyi bir eğitim sistemi ile ortaya çıkarmaktır. Montessori eğitim sistemi bu düşünceyi esas almaktadır. Çocuk eğitiminde, özgür bir şekilde kendini ifade etme fırsatı verilmesi gerekir. Bunu yaparken hayatta uyması gereken kurallar olduğu bilinci verilmelidir. Çocukların kişisel becerilerinin ortaya çıkması için 3 yaş ile 6 yaş arası verilecek eğitimin önemi çok büyüktür.

MONTESSORİ’NİN ÇOCUĞA BAKIŞ AÇISI NEDİR

Toplumda çocuk sadece çocuktur. Montessori eğitim sistemi, çocuğu çocuk gibi değil bir birey olarak kabul eder. Çocuğa özgürlük duygusunun verilmesi temel prensiptir. Çocuk oyun oynarken özgür bir şekilde oyuncak seçebilmelidir.

Montessori eğitim sistemi, kararları çocuğun verdiği anne baba ya da eğitimcinin pasif kalarak sadece izleyerek çocuğun yeteneklerini keşfetmeleri gerektiğini savunur. Ayrıca çocuğun ileride tüketen değil üreten bir kişi olmasını, her söylenen sözü benimseyen değil doğruyu yanlışı sorgulama yeteneğini geliştirir. Beş parmak birbirine benzemiyor, kardeş kardeşe benzemiyorken çocukların her birinin farklı özelliklere sahip olması çok normaldir. Normal olmayan birinden farklı olan çocukların aynı kalıpta eğitim almasıdır. Halbuki her çocuğun ilgi ve becerilerini keşfetmeye ihtiyacı vardır. Normal eğitim ile çocuğun doktor, avukat, öğretmenlik gibi mesleki kariyer amaçlanırken Montessori eğitimi, bunların yanında çocuğun doğayı ve hayvanları korumayı, sevgiyi ve saygıyı, adaletli olmak gibi insanı özelliklerin çocukta filizlenip yeşermesini amaçlar. Ülkemizde Montessori eğitimi veren kreş ve anaokulları mevcuttur. Bazı Avrupa ülkelerinde ise Montessori eğitimi lise dönemine kadar devam etmektedir. Çocuğa bu eğitim evde de verilebilir. Ancak anne ya da babanın yeterli bilgiye ve tecrübeye sahip olması gerekmektedir.

MONTESSORİ ETKİNLİKLERİ

Montessori eğitimi, çocukların içindeki cevheri ortaya çıkartmak ve bu cevherin değerli bir mücevhere dönüşmesini sağlayan bir eğitim modelidir. Bu eğitimin temeli 3 yaş ile 6 yaş arasında atılmalıdır. Çünkü, ağaç yaşken eğilir. Bir insanın hayatının hangi yönde şekil alacağı çocukluk çağında kendini gösterir. Peki çocukların içindeki cevher ortaya nasıl çıkarılır? İşte bu sorunun cevabı montessori etkinlikleri içinde saklı. Öncelikle bir çocuk bazı şeyleri tek başına yapabilmeyi öğrenmelidir. Bunun için de el becerisini geliştirecek etkinlikler yapılmalıdır.

MONTESSORİ ETKİNLİKLERİ NASIL YAPILMALIDIR

Mesela çocuğun görebileceği yerlere belirli aralıklarla bir tabak ayıklanmamış bezelye, eşleştirilmemiş çoraplar, oyuncak dikiş kutusu, oyun hamuru gibi objeleri bırakın ve çocuk hangisini tercih edeceğine kendi karar vermeli ve kendi yapabilmelidir. Sürekli ona yardım etmek yerine onun sizden yardım istemesini beklemelisiniz.

Oyun hamuru ile oynamasını engellemeyin. Oyun hamurları minik ellerin kas gelişimi için çok faydalıdır. Ayrıca hamurlara verdikleri şekiller bize saçma gelebilir fakat hayal dünyalarının ufkunu genişletecektir. Aynı şekilde legolar ile yapılan etkinlikler de çocukların gelişimi için çok gereklidir. Oyun hamurları sanatsal yönü güçlendirirken legolar ise teknik ve mekanik yönün gelişimini destekler.

Evde yapılabilecek en güzel montessori etkinlikleri çorap eşleştirme ve bezelye ayıklamayı oyun haline getirmektir. Çorapları eşleştirirken aynı renkte olan çorapları arayıp bulması zihinsel gelişimi için faydalı olacaktır. Renkleri daha kısa sürede öğrenmesi de işin bonusu olacaktır.

Matematik hayatın her alanında gereklidir. Bazı bireyler matematiğe ilgili olmalarına rağmen çocukluk çağlarında matematikle ilgili olan yönleri ortaya çıkartılmadığı için matematiğe olan yetenekleri köreliyor. Montessori eğitim etkinlikleri çocukların küçük yaştan itibaren matematik zekalarının ortaya çıkmasını sağlıyor. Bunu yapmak için yaş guruplarına göre eğitici öğretici oyun şeklinde etkinlikler yapılmalıdır. Dört beş yaşlarında olan bir çocuğa oyuncakları içerisinden yuvarlak, kare, dikdörtgen, üçgen ve silindir şeklinde olan oyuncakları gruplara ayırarak geometrik şekillere olan ilgisini artırabilirsiniz.

Çocuğun kişisel becerilerinin artması için yapılacak birçok etkinlik vardır. Mesela kız çocuklar için bebeklerinin kıyafetlerini yıkamasına olanak tanıyarak kişisel becerilerinin gelişmesi desteklenebilir.

Annelerin çocukları yetiştirirken yapmış olduğu en büyük hatalardan bir tanesi de en az 6 yaşa gelinceye kadar kendi kendilerine kıyafetlerini giyme becerisi kazandırmamalarıdır. Oysa ki herhangi bir sağlık sorunu olmayan her çocuk 3,5 yaşından sonra kendi kıyafetlerini giymeyi öğrenebilir. Etkinlikler arasında kıyafetleri giymek çıkarma uygulamaları eklenebilir. Etkinlikleri yaparken dikkat edilmesi gereken en önemli kural, çocuğu eğitime adına zorlamamak gerekiyor. Çocuk özgür bir şekilde hangi etkinliği yapmak istiyorsa onu yapmalıdır.

MONTESSORİ EĞİTİMİ

Bilinçli ve eğitimli anne babaların sayısının artması ile beraber Montessori eğitimine olan ilgi de her geçen gün artmaktadır. Bu anlamda ülkemiz çok önemli adımlar atmakla beraber Montessori eğitimi veren kurumların sayısı da önemli ölçüde artış göstermektedir. Çocuklar 6 yaşına gelinceye kadar mükemmel bir öğrenme yeteneğine sahiptirler. Beyinleri adeta bir bilgisayar gibi çalışır her şeyi çok kolay öğrenirler. Olumlu özellikleri ve olumsuz özellikleri de bu dönemde şekillenir.

3 yaşındaki bir çocuğun akıllı telefondan video açıp izlemesi anne babası tarafından çok akıllı bir çocuk olduğu şeklinde yorumlanır. Oysa ki 3 yaşındaki bir çocuğun akıllı telefon kullanması onun çok akıllı olduğunun bir göstergesi değildir. Bu sadece 6 yaşına kadar her çocuğun öğrenme yeteneğinin yüksek olduğunun göstergesidir. Elbette her çocuk akıllıdır. Akıllı olmasının ömür boyu sürmesi için çocukluk çağında verilen eğitimin büyük önemi vardır.

Daha önce de belirttiğimiz gibi her çocuğun içinde bir cevher bulunur. Önemli olan çocuğun içindeki yeteneğin doğru bir şekilde ortaya çıkartılmasını sağlamaktır. Kendi özgür iradesi ile bir şeyleri başarıyor olması öz güveni yüksek bireylerin yetişmesini sağlayacaktır. Elbette ki özgürlük duygusu belirli kurallar çerçevesinde verilmelidir. Çocukta ben özgürüm her istediğimi yapabilirim duygusu da oluşturulmamalıdır.

MONTESSORİ EĞİTMENİ NASIL OLMALIDIR

Montessori eğitimi veren kurumlardaki eğitmenler, yapılan etkinlikler sırasında çocuğa sürekli müdahalede bulunmazlar. Çocuğu uzaktan gözlemleyerek gerekli yerlerde destek verirler. Kardan adam çizen bir çocuğa yönlendirmede bulunmak yerine kendi kendine başarması beklenir. Şayet çocuk öğretmeninden yardım isterse öğretmen gerekli yardımda bulunur.

Montessori eğitim veren kurumlarda bütün düzen, çocuğun güvenliği düşünülerek tasarlanmıştır. Çocuğa zarar verecek hiçbir objenin bulunması gerekmektedir. Her meslekte olduğu gibi montessorı eğitmeni olmak için bazı kriterlere sahip olmak gerekiyor. Her ne kadar Montessori eğitim sistemi, öğretmen ya da eğitimen kelimesi ne karşı olsa da kendi içlerinde yapmış oldukları görevi koordinatör sözcüğü ile eş tutmaktadırlar. Sistemin kurucusu olan Maria Montessori, öğrenmenin kişinin kendi kendine yapması gereken bir eylem olduğunu sadece eğitmenlerin yönlendirme görevini üstlenmesi gerektiğini savunmaktadır.

MONTESSORİ YATAKLARI

Montessori sisteminde her şey çocuklar üzerine kuruludur. En önemli ayrıntı ise çocukların güvenliği ön planda tutularak eğitim verilmesidir. Çocuklar nasıl kendi kendine kıyafetlerini giyebilmeli ise uykuları geldiği zaman da kendi başlarına yataklarına gidip uyuma uyumaları gerekmektedir. Bunun içinde kolaylıkla çıkıp yapabilecekleri bir yatağın olması gerekmektedir.

MONTESSORİ YATAKLARININ ÖZELLİKLERİ

Anne ve babadan bağımsız olarak uyuma yeteneğinin gelişmesi için montessori yataklarının çocuğun boyuna yaşına uygun olması gerekmektedir. Yatakların yüksek olması çocukların özgürlüğünü kısıtlar. Diledikleri zaman yataklarından büyüklerine ihtiyaç duymadan çıkabilmek isterler. Bu nedenle montessori yatakları özellikleri bakımından yere yakın olarak tasarlanmıştır. Yerle temas eden yataklar her zaman çocuklar için daha güvenlidir. Dikkat edilmesi gereken konulardan biri de uykusu olmayan çocuğu zorla uyutmaya çalışmaktır. Bırakın çocuk dilediği gibi oynasın etkinliklere katılsın uykusu geldiği zaman kendi kendine yatağına giderek uyumayı öğrenecektir. Tabii ki sizin ufak ufak yönlendirmeleriniz gerekebilir.

Bütün çocukların yaşlarına uygun olarak sorumluluk almalarını gerektiğinin bilincinde olarak yetiştirilmesi gerekiyor. bu sorumlulukları arasında yataklarını toplayabilme yeteneklerini kazanmış olmaları gerekiyor. Çocuklardan dört dörtlük bir şekilde yatakları toplamaları beklenmemelidir. Sadece yataklarını toplama sorumluluğunun kendilerine ait olduğu öğretilmelidir.

Çocuğunuzun sağlıklı gelişimi için onun duygu ve düşüncelerine saygı duymalısınız. Onun bir birey olduğunu kabul edip kararlarına saygı duyup kendini keşfetmesine fırsat tanımalısınız. Öğrenme yeteneğini kendi geliştirmelidir. Hayatta her zaman kendi işlerini kendi yapmaya öğrenmelidir. Siz sadece uzaktan gözlemleyin ve çocuk sizden yardım isteyince kadar bekleyin. Unutmayın ki her çocuğun içinde bir cevher vardır.

Bir önceki yazımız olan Kahküllü Saç Kesim Modelleri 2020 başlıklı makalemizde bangs hairstyles, kahküllü saç modelleri 2014 ve yüz şekline göre kahkül kesimleri hakkında bilgiler verilmektedir.