Evde Orkide Bakımını Nasıl Yapmalıyım?

Orkide uzun zamandır sevgi ve güzelliğin sembolü olmuştur. Büyümeleri kolay olan bu çiçeğin yine de temel bakımlarını düzgün bir şekilde yapmazsak kısa sürede ölebilirler. Orkide bakımı çok zor olmamakla beraber dikkat etmemiz gereken inceliklere sahiptir. Size aşağıda adım adım müthiş bir şekilde evde orkide bakımının nasıl olacağını detaylı bir şekilde anlattık. Bu yazıyı okuduktan sonra artık kendiniz evde orkide bakımını çok rahat bir şekilde yapabileceksiniz. Ayrıca türleri hakkında da sizleri bilgilendirerek orkideleri tanımanızı istedik. İlk önce çok kısa ve özet anlatımla ifade ettik daha sonra ise detaylara girerek tek tek anlattık. İşte yazımızın devamı…

 

Evde Orkide Bakımının Özet Anlatımı

1.Orkidenize 5-12 günde bir sulayın. Onların sürekli suda kalmalarına izin vermeyin.

2.Orkidenizi aylık olarak azot, fosfor, potasyum gibi element içeren gübrelerle besleyin.

3.Drenaj delikleri olan daha küçük kaplarda orkideler koyun. 18 ile 24 ayda bir kabını değiştirin.

4.Budama döneminde belirli kısımlardan sivri yeni yeşillikleri (1.3 santimetre) gibi noktadan kesin.

5.Orkidenin bulunduğu ortamın sıcaklığını 65-85ºF (18-30ºC) arasında tutun ve hava sirkülasyonu iyi olan yere koyun.

 

Bölüm 1 : Orkide Seçimi

 

 

a)Eviniz için doğru orkideyi bulun : Orkidenin uygun bakımı, özel ortamına uygun türler seçmekle başlar. Orkidenin uyumluluğunu, büyümesinin kolaylığını, hazır bulunabilirliğini ve güzel çiçeklerini düşünerek tercih yapın. Daha sonra ise çok nadir bulunanlarını tercih etmek isteyebilirsiniz. Bir orkide seçerken aklınızda olması gereken durumlar vardır :

–Orkidenin yetişmesi için yeterli bir alanınız var mı? Yoksa başka bir yere taşımanız gerekecek mi? Bazı orkideler tamamen büyüdüklerinde sera ortamı gibi büyük ortamlara ihtiyaç duyabilirler.

–Orkide’nin ihtiyaç duyduğu sıcaklık şartlarını sağlayabilir misiniz? Orkideler sıcaklık şartlarına göre serin, orta ve ılık olmak üzere üç tipe ayrılırlar. Orkidelerin büyümesi için belirli derecede gece sıcaklığına ihtiyaç duyarlar.

–Gerektiğinde bir sera ya da kış bahçesiniz var mı? Çoğu orkide türü, evde ya da arka bahçe gibi ortamlarda daha iyi gelişirler. İsterseniz kapalı ortamlarda daha iyi büyüyen orkideleri seçebilirsiniz. Bunun için aşağıdaki listeden yardım alabilirsiniz. Bu üç noktaya dikkat edip ona göre orkide seçimi yapın.

 

 

b)Çiçekli orkide alın: Çiçeksiz orkidelerin büyümesi çok fazla zaman alabilir. Çünkü çiçek üretmek 5 yıl zaman alabilir. Çok sabırlı değilseniz çiçekli orkide almanız daha iyi olacaktır.

c)Orkidelerin büyüme özelliklerini dikkate alın : Evinizde yetişen koşullara göre orkide seçmek en mantıklı yoldur. Çünkü her orkide çeşidi, orkidenin köklerine bağlı olarak farklı gereksinimlere sahiptir. Bitkinizin ev ve bahçe koşullarına uygun olduğundan emin olmak için talimatlarımızı çok dikkatli okuyun. Temel ev ortamında genellikle iyi gelişen bazı yaygın orkide türleri :

-Phalaenopsis : Genellikle güve orkide olarak bilinir, bunlar kapalı mekanlar için zarif orkidelerdir. Uzun süren renkli çiçekleri aylardır taze kalırlar. Çiçeklenme kışın veya  ilkbaharın başında başlar. Bu orkide genellikle Cattleyas’tan daha az ışığa ihtiyaç duyar ve çoğu iç mekan koşulunda iyi sonuç verir.

 

-Cattleya : Bu orkideler, korsajlarda kullanımları ve iki ila altı hafta sürebilecekleri bir çiçek sahibi olması nedeniyle kolayca tanınırlar. Genellikle ilkbahar veya sonbahar sırasında yılda bir kez çiçek açarlar, ancak evde yetiştirmek için güve orkidelerine kıyasla iki kat daha fazla ışığa ihtiyaç duyarlar.

 

-Dendrobium : Bu güzel orkide türü, sonbahar ve kış boyunca beyaz, lavanta veya ikisinin birleşimi ile  uzun, zarif sprey çiçekler üretir. Çiçeği yaklaşık 3-4 hafta açmış bir şekilde kalabilir ve bakımı en kolay bitkilerden biridir.

 

-Paphiopedilum : Bu orkidenin  popüler ismi Lady’s Terry, çünkü üçüncü yaprak bir bayan terliğine benzeyen bir kese oluşturmak üzere modifiye edilmiştir. Kese, böcekleri sıkıştırarak işlevini görür ve böylelikle staminodun ötesine tırmanmaya zorlanır; arkasında polen toplar veya çökelir. Yapraklar genellikle yeşil veya benekli yeşildir.  Bu orkide türü için parlak ışık lazımdır, ancak doğrudan güneşe maruz bırakmayın. Evde doğu, batı veya gölgeli güney pencere kısımları en iyi yerdir. (kuzey yarımkürede). Oda sıcaklığı büyümeleri için en ideal sıcaklıktır.

 

Bölüm 2 : Sulama ve Gübreleme

 

 

a)Orkidenizi nasıl sulayacağınızı öğrenin :  Orchidaceae, çiçekli bitkilerde en büyük ailelerden biridir ve bu nedenle birçok alt aileden veya varyasyondan oluşur ve farklı sulama gereksinimleri vardır. Orkide türüne göre farklılık gösterse de 5-12 günde bir orkidenizi sulayın. Orkideler için en iyi sulama rehberi için aşağıdaki bilgileri dikkatlice okuyun.

-Bu çeşitleri her zaman nemli (ıslak değil) nemli tutun

 

Paphiopedilum

Miltonia

Cymbidium

Dontoglossum

-Aktif büyüme esnasında bu orkide çeşitlerini nemli tutun, ancak olmasa da suyun kurumasını da sağlayın.

 

Cattleya

Oncidium

Brassia

Dendrobiumyın

-Bu çeşit orkideleri toprakları kuruduktan sonra sulayın.

Phalaenopsis

Vanda

Ascocenda

-Orkidelerinizi sularken yaprakları ıslatmamaya özen gösterin. Islanırsa, hafifçe bir doku veya pamuklu çubuk ile kurutun.

 

 

b) Ortamını muhafaza edin :  Farklı ortamlara orkideyi koyamayın. Şu ortamda da bir şey olmaz demeyin. Çok sulu ortamlarda orkideyi muhafaza etmeyin. Kendi doğal ortamında büyütün onu.

 

 

c) Orkideyi besleyin gübreleyin : Günde en az bir kere gübre atmanız önerilir. Azot(N), fosfor (P), potasyum (K), demir(Fe) içeren gübreleri kullanın. Azot oranı yüksek olan gübreler orkideler için çok daha faydalıdır. Orkideyi de aşırıda beslemeyin bu da tam tersine zarar verebilir.

–Gübrelemeden önce orkideyi iyice sulayın.

–Nitrojen bakımından yüksek gübreler daha fazla bakteri üretir ve çok fazla azot üretilir.

 

Bölüm 3 : Toprak Aşaması

 

 

a) Karasal ve bitki orkidelerinin farklı ihtiyaçlarına dikkat edin: Çoğu orkide epifitiktir (ağaç veya dal büyümesi) ve karasal orkidelerden çok farklı büyüyen ortamlara ihtiyaç duyarlar. Gerçekten de, orkideler toprak tipi bir orkide olmadığı zaman toprağa ekerseniz ölür. Epifitler, kendilerini ağaçlara tutturmak ya da suyu ve besin maddelerini emmeye alışık kalın, etli köklere sahiptir. Diğerlerinin havadan kökleri vardır ve bu kökleri birbirine yapışmadan büyür. Epiphyte orkideleri topraksız karışımlarda en iyisi veya havlu veya mantar parçalarına yapışır. Epifitik orkide, son derece iyi bir havalandırma ve drenaja sahip ortama ihtiyaç duyar.

 

 

b) Orkide için uygun büyüme ortamı ayarlayın: Yaygın büyütme ortamı, köknar ağacı kabuğu, hindistancevizi kabukları, sphagnum yosunu, ağaç talaşı lifleridir.

 

 

c) Gerektiğinde orkideyi çekin: Hem toprağı yenilemek, hem de büyümeyi  arttırmak için  orkidenin farklı noktaya tekrar dikilme ihtiyacınız olabilir. Bahar, orkide’leri yeniden canlandırmak için olağan zamandır.

 

 

d) Orkideyi türüne göre yeniden yerleştirin: Yukarıda önermiş olduğumuz saksı özellikleri büyük ve uygun bir kaptır. Her zaman iyi drene olduğundan emin olun.

 

 

e) Repotasyondan sonra toprağını uygun bir şekilde nemli tutun: Bu durum özellikle ilkbahar ve yaz aylarında önemlidir. Çünkü hava sıcaklığı oldukça yüksektir.

 

Bölüm 4 : Budama ve Bakım

 

 

a) Çiçeklerini koruyun : En yoğun çiçeklenme zamanı kışın sonlarına doğru başlar. Kuzey yarım küre için şubat ve mart aylarıdır. Çiçeklenme normalde 4 ile 12 hafta arasında sürer. Çiçekler solduğunda çiçek sapları, eski yapraklar, çürümüş noktaları,  ölü kökleri ve dokuları kesin. Mantar çürüklüğü veya hastalığı durumunda ise, enfeksiyonun ilerlemesinin durdurulmasına yardımcı olmak için enfekte olmuş dokuyu biraz kesmelisiniz.

 

 

b) Orkideyi bir çalı gibi budamayın : Bir orkidenin yaprağının bir bölümünü  keserseniz, yaprağın geri kalan kısmı da ölebilir. Bu yüzden budamayı dikkatli yapın.

 

 

c) Orkideyi budarken steril aletler kullanın : Bu nokta hastalıkların bitkilerden bitkilere yayılmasını önlemek içindir. Kullandığınız aletin çamaşır suyu içine koyarak dezenfekte edin ya da tek kullanımdan sonra değiştirin.

 

 

d) Büyümesini izleyin : Doğru koşullar altında çiçek açmaya başlayacaktır. Soğuk gece sıcaklıkları orkidenin yapraklarının açmasını sağlayacaktır. Orkide bitkisi her yıl büyür ve de çiçek açar.

 

Bölüm 5 : Havalandırma

 

 

a) Doğru sıcaklıkta orkidenizi muhafaza edin : 65-85ºF (18-30ºC)  sıcaklık en ideal sıcaklıktır. Kısa süreli olarak, 60-100ºF (16-37ºC) sıcaklıklara orkideler dayanabilirler, ancak ani sıcaklık değişimlerinden hoşlanmazlar. Soğuk hava  yaprakların sarıya dönmesine ve daha sonra yaprakların dökülmesine neden olur. Böyle olursa, sarı yaprakları kesin ve normal olarak bitki bakımına devam edin.

 

 

b) Hava dolaşımının olduğu yerden emin olun : Hava sirkülasyonunun iyi olması, orkidenizin sağlığı açısından fark yaratabilir. Eğer orkidenizi fungal veya haşere istila ediyorsa hava sirkülasyonu bu durumu önlemeye  yardımcı olacaktır. Hava sirkülasyonu, yaprakları ve çiçekleri kuru tutarak bu tür istila durumlarının önlenmesine  büyük katkı sağlar.

–Yaz aylarında, doğal hava akışının havayı dolaştırması için pencereleri açın. Bu, su buharlaşmasını ve bir sürü taze karbondioksitin girmesini sağlar. Hafif bir esinti, orkide yapraklarını kavurmadan parlak güneş ışığını almasına yardımcı olur.

 

Kapalı Ortam İçin Orkide Çeşitleri

 

 

Aşağıdaki orkide türleri birbirinden farklı özelliklere sahip ve evinizde yetiştirebileceğiniz türleri kapsamaktadır. Tür isimlerini öğrenerek çiçeklerden rahatlıkla satın alabilirsiniz. Bu türlerin yerel ağızda farklı ifadeleri olabilir. Aşağıda size sunacağımız isimler bilimsel orkide tür isimleridir.

-Brassolaeliocattleya “Norman’ın Koyu”

– Cattleya bowringiana

-Coelogyne cristata

-Cymbidium devonianum

-Cymbidium “Touchstone”

-Dendrobium nobile

-Epidendrum kokleatum ( Encyclia cochleata olarak da bilinir )

-Laelia anceps

-Maxillaria tenuifolia

-Miltonia clowesii

-Paphiopedilum kallozum

-Paphiopedilum “Honey Gorse”

-Pleione formosana

-Vanda cristata

 

İpuçları

-Bir orkideyi öldürmenin en hızlı yolu su ile kaplanmış bir kaba koymaktır. Sulama sıklığı ortama, ışık koşullarına, sıcaklığa, kaba, bağlı olarak yapılmalıdır.

-Orkidenin düzgün bir şekilde büyümesi ve çiçeklenmesi için düzenli gübreleme yapması şarttır. Yalnız çok fazla gübreleme yapmak bitkiye hızlı bir şekilde zarar verebilir. Orkide için özel olarak formüle edilen suda çözünür gübreleme türleri çoğu bitki satan yerlerden temin edebilirsiniz, ayrıca bunun kullanımı da kolaydır.

-Etikette önerilen oranlara göre ayda çözünür gübre uygulayın.

-Çiçeklenmeden sonra, yaprak büyümesi durduğunda, yeni yaprak üretimi yeniden başlayana kadar su ve gübre uygulamalarını azaltın.

-Genel olarak, orkideler aktif olarak büyüdüklerinde, haftada bir su ve bir sonraki sulamadan önce hafifçe kurumalarını bekleyin. Her sulamada, potun altından biraz drenecek kadar su uygulayın.

-Kabuğun içinde büyüyen orkide, 30-10-10 veya 15-5-5 gibi azot oranına sahip gübre gerektirir. Montajlı orkideler ve kabuğa ekilmemiş olanlar 20-20-20 gibi formül gübresi oranlarıyla bile iyi yetişir. Sonbaharda, 10-30-20 gibi daha yüksek bir fosfor formülasyonuna (orta sayıya) sahip olan bir “çiçek soğurucu” tipi formülasyon kullanılabilir.

-Kil veya küçük tencere ve açık kabuk karışımlarında yetişen bitkiler için daha sık sulama gerekebilir. Bu durumlarda haftada iki kez sulama genellikle tatmin edicidir. Orkide çiçek açtıktan sonra dinlenir; Bu sefer sulanma azaltılmalıdır.

-Su, phalaenopsis orkide türü için özellikle önemlidir , çünkü su depolama için organlar (sahte ampuller) yoktur. Phalaenopsis’in tamamen kurumasına izin vermemeniz gereklidir. Su ile iyice yıkayın ve kabın neredeyse tamamen kurumasına kadar bir daha su eklemeyin.  Yapraklarda veya yaprak aksiller bölümünde su kalmasına izin vermeyin, bu durum hastalığa ve ölüme kolayca neden olabilir.

 

 

Uyarılar

-Orkide birçok böcek ve hastalık sorununa karşı duyarlıdır. Bu duruma dikkat edin.

-Orkidelerde sık görülen hastalıklar arasında yaprak lekeleri, yaprak döküklüğü ve siyah çürük gibi farklı mantarlar bulunur. Bir diğer ortak problem genellikle yetersiz büyüme koşullarından, özellikle yetersiz ışık ve / veya gübreden kaynaklanan çiçek başarısızlığıdır.

-Virüsler şu anda tedavi edilemez bir sorundur ve mantar enfeksiyonlarından ayırt etmek zor olabilir. Emin değilseniz, profesyonel kişilerden yardım almanız daha doğru oalcaktır.  Orkideniz de virüs varsa, derhal elden çıkarın ve tekrar kullanmayı planlıyorsanız kabını iyice dezenfekte edin.

-Yaygın böcek sorunları mealybugs, örümcek akarları, pullar ve incirleridir. Bu böcekler genellikle yaprakların altına bağlanır ve aşırı derecede istila edilmiş bitkiler atılmalıdır. O bitkiler artık ölmüş diyebiliriz.

 

 

 

Bir önceki yazımız olan 2020 English Home Perde Modelleri başlıklı makalemizde 2020 English Home Perde, English home perde fiyatları ve English Home perde modelleri hakkında bilgiler verilmektedir.